آشنایی با انواع سازهای بادی برنجی

در این مطلب به آشنایی با انواع سازهای بادی برنجی میپردازیم. سازهای بادی برنجی، قلب موسیقایی بسیاری از ژانرهای موسیقی هستند. تولید صدا در اثر ارتعاش هایی در لوله و بدلیل تماس و لرزش لب‌های نوازنده ایجاد می شود. در حقیقت این ادوات موسیقی بر اساس چگونگی تولید صدا و نه جنس شان، تعریف می شوند.

آشنایی با انواع سازهای بادی برنجی

سازهای بادی برنجی را بیشتر بشناسیم:

آیا می‌دانستید که تمامی سازهای برنجی، لزوما از جنس برنج نیستند؟

در حقیقت این ادوات موسیقی بر اساس چگونگی تولید صدا و نه جنس شان، تعریف می شوند. در حقیقت هر سازی که صدای آن در اثر ارتعاش هایی در لوله و بدلیل تماس و لرزش لب‌های نوازنده ایجاد شود، عضوی از خانواده سازهای برنجی تلقی می‌شود. برخی از آلات موسیقی برنجی می توانند از موادی مانند چوب ساخته شوند، مثل “دیجریدو” و برخی دیگر می‌توانند علیرغم این که از برنج ساخته می­‌شوند، متعلق به خانواده دیگری باشند، از جمله “ساکسیفون” که نوعی سازِ بادی چوبی محسوب می‌شود.

در ادامه با تعدادی از انواع سازهای بادی برنجی آشنا خواهیم شد:

ترومپت

ترومپت از جمله اولین سازهای برنجی می­باشد و معمولا در گذشته‌های دور، از ترومپت به دلیل قابلیت تولید صدای پر قدرت، برای صدای آژیرها، شروع ملاقات یا هشدار در جنگ ها استفاده میشد. امروزه ترومپت عضو اصلی بسیاری از آنسامبل‌‌‌­ها (گروه‌‌نوازی‌ها)، به ویژه آنسامبل‌­های موسیقی جز و کلاسیک، در نظر گرفته می­شود.

ترومپت­‌‌ها معمولا سه دریچه دارند (البته ترومپت­های 2 و 4 دریچه‌­ایی نیز وجود دارد).

فشار این دریچه‌ها توسط انگشتان نوازنده، در کنار فشار لب­ها به درون قسمت دهانی، اساس کار ترومپت می باشد.

تنوعات باز و بسته کردن کلیدها در ترومپت، امکان تولید صداهای متفاوت زیر و بم را می­دهد. لازم به ذکر است که محدوده صوتی این ساز در منطقه اصوات زیر (در خانواده بادی برنجی) است.

نمونه صدای ترومپت :

ترومپت

ترومبون

ترومبون از لحاظ ساختمان بسیار مشابه ترومپت می­باشد. در حقیقت واژه ترومبون از معادل ایتالیایی “ترومپت بزرگ” گرفته شده است.

به جای استفاده از دریچه‌­ها، ترومبون از یک اسلاید برای تغییر نت‌ها استفاده می­کند.

یک لوله U شکل بین 7 موقعیت در راستای ترومبون حرکت داده می­شود. بلندای لوله در هر یک از این موقعیت­‌ها، نت مورد نظر را تولید می­کند.

نمونه صدای ترومبون :

ترومبون

فلوگل هورن

فلوگل هورن تفاوتی جزئی با هورن­‌های برنجی سنتی دارد. اولین تفاوت میان این دو، حفره درونی مخروطی پهن‌­تر است. فلوگل هورن به طور معمول در آنسامبل­‌های موسیقی جز استفاده می­شود. اما در کنسرت­‌های گروهی و تنظیمات ارکسترها نیز دیده می­شود. صدای این ساز کمی از صدای ترومپت ملایم‌­تر می­باشد.

نمونه صدای فلوگل هورن :

فلوگل هورن

کورنت (Cornet)

کورنت یکی دیگر از سازهای مشابه ترومپت می­باشد. تفاوت شاخص میان این دو، شکل مخروطی بزرگ دهانه کورنت می­باشد. در حالی که ترومپت شکل استوانه ای دارد.

مشابه فلوگل هورن، کورنت صدای تیره ­تر و ملایم­‌تری در مقایسه با ترومپت ایجاد میکند و در بین نوازندگان سطوح مقدماتی محبوب­‌تر است.

تعادل این ساز برای نوازنده بیشتر و نگه داشتن آن آسان­تر است.

نمونه صدای کورنت :

کورنت

فرنچ هورن

همان طور که اسم ساز نشان می دهد، فرنچ هورن حدود قرن 17 برای اولین بار در فرانسه ساخته شد. برخلاف خطوط صاف تر ساز در ترومپت و ترومبون، لوله های این ساز منحنی وار به بالا چرخانده می شوند. نوازندگی با فرنچ هورن در مقایسه با سایر هم ترازانش، دشوارتر است.

علاوه بر دریچه های قابل کنترل دستی، تغییر نت در این ساز نیازمند تسلط بر سرعت هوای در حال جریان در طول ساز و قطر لب های نوازنده می باشد.

نمونه صدای فرنچ هورن :

فرنچ هورن

توبا

توبا بم ترین صدا را در مقایسه با سایر اعضای خانواده سازهای بادی برنجی تولید میکند. در عین شباهت از نظر کنترل دستی دریچه های قابل تنظیم، توبا به قدرت و حجم بیشتر هوا از شش ها برای تولید صوت نیاز دارد. تسلط به ساز توبا بسیار مورد نیاز است. همینطور باریتون های این ساز، محورِ اصلی هر ارکستری را تشکیل می دهد.

اندازه ساز توبا ممکن است برای برخی از نوازندگان آن مشکل باشد، به ویژه اگر در گروه های راهپیمایی از آن استفاده شود.

نمونه صدای توبا :

توبا

یوفونیوم

 یوفونیوم جایگزین مناسبی برای ساز توبا می باشد. این ساز از نظر تولید صداهای بم، نزدیکترین ساز به توبا است ولی در ابعادی کوچکتر.

بسیاری از گروه های راهپیمایی، به ویژه گروه های مدرسه ای با نوازندگان جوان از یوفونیوم به عنوان جایگزین کاربردی برای توبا استفاده می کنند.

نمونه صدای یوفونیوم :

یوفونیوم

نکاتی برای انتخاب سازهای بادی برنجی

اگر در فکر نوازندگی با یکی از انواع سازهای بادی برنجی هستید و هنوز موفق به انتخاب ساز مناسب نشده اید، موارد متعددی را باید در نظر داشته باشید. در ادامه برخی عوامل مهم در گزینش یک ساز برنجی برای نوازندگان تازه کار عنوان شده است.

سن و جثه نوازنده

همان طور که در توضیحات سازهای بالا اشاره شد، سازهای خانواده برنجی، در اندازه و اشکال مختلفی وجود دارند. برخی سازها بر اساس نحوه به دست گرفتن آنها نسبت به سایر انتخاب ها، گزینه مناسب تری هستند. برای مثال از کورنت به عنوان ساز مقدماتی مناسب برای کودکان یاد می شود. این ساز از ابعاد کوچک و سبک تری برخوردار است. مرکز گرانش این ساز به نوازنده نزدیک تر و به همین خاطر حمل آن آسان تر است.

بر خلاف کورنت، توبا برای برخی نوازندگان بزرگ و سنگین است، و یوفونیوم گزینه مناسبی برای ساز باریتون شده می باشد.

نوازندگان جوان بهتر است در آغاز از سازهایی استفاده کنند که کنترل آنها به مهارت های کمتری نیاز داشته باشد.

همچنین بهتر است از انتخاب سازهای پیچیده از جمله فرنچ هورن در شروع دقت نمایند. چرا که این ساز به تلاش بیشتری برای کنترل سرعت هوا، شکل دهان، لرزش لب ها و تنظیم دریچه ها نیاز دارد.

توجه به سن و جثه نوازنده

حمل و نقل و نگهداری

اهمیتِ اندازه سازهای بادی برنجی تنها محدود به زمان نوازندگی با آنها نیست. انتخاب شما باید نسبت به نحوه حمل و نقل این سازها و فضای اشغال کننده توسط آنها آگاهانه باشد.

فراموش نکنید که ساز شما حتی در مواقعی غیر از مواقعی که نوازندگی می کنید هم نیاز به نگهداری دارد.

برخی سازهای برنجی به راحتی بر روی یک قفسه و کمد و یا جایی مثل زیر تخت جا می گیرند. در حالی که گروهی دیگر از این سازها به فضای بیشتری نیاز دارند.

حتما قبل از انتخاب محل نگهداری ساز، اندازه آن را در نظر بگیرید.

سازها به طور معمول در راه خانه، مدرسه، کلاس های آموزشی و… همراه ما هستند و به همین علت وسیله نقلیه هم جزو مواردی هست که باید به آن توجه داشت، اگر از وسایل نقلیه عمومی استفاده می کنید و یا اگر معمولا در حال رانندگی برای رفت و آمد بین این مسیرها هستید، به حمل و نقل ساز توجه داشته باشید.

برای کودکان و نوازنده های کوچک تر، حملِ سازِ بزرگ مشکل خواهد شد. در این گروه از نوازنده ها، احتمال انتخاب یک ساز کوچک تر و سبکتر مثل ترومپت و کورنت بیشتر است.

انتخاب کیس (Case) مناسب

صرف نظر از پیاده یا سواره بودن در مسیرها، انتخاب یک کیس یا کیف مناسب برای ساز برنجی شما ضروری است.

هر ساز، مانند سرمایه ای نیاز به نگهداری صحیح در اوقاتی که از آن استفاده نمی شود، دارد.

ممکن است هنگام خرید، ساز مورد نظر، همراه کیس یا فاقد آن باشد.

در صورت خرید جداگانه ساز و کیس، از اندازه بودن این دو اطمینان حاصل نمایید. استفاده از کیس با سایز و جنس نامناسب، منجر به آسیب ناخواسته به ساز می شود.

کیس هایی که پوشش ضخیم تری دارند، سنگین تر بوده و در عین حال به بهترین شکل از ساز شما در برابر آسیب ها محافظت می کنند.

در حالی که، کیس ها با پوشش نازک تر، سبک تر و برای حمل و نقل آسان تر می باشند و بالطبع محافظت کمتری نسبت به نیروهای خارجی به عمل می آورند.

حتما نکات مذکور را هنگام سفارش نوع کیس در نظر داشته باشید.

انتخاب کیس مناسب

ملاحظاتی نسبت به بلندی صدا

از مشخصات بارز انواع سازهای بادی برنجی ، توانایی آنها در تولید صداهای بلند می باشد. بر اساس ماهیت این سازها، صدا در آنها به واسطه لرزش های رزونانسی بلند تولید می شود.

صدای این سازها معمولا بلندترین صدا در یک ارکستر یا آنسامبل بوده و قابلیت پیمایش مسافت های زیاد را دارد.

فضای مناسب برای تمرین ساز بادی برنجی را در نظر داشته باشید. تمرین این سازها در فضاهای پرجمعیت از جمله آپارتمان های مسکونی دردسر ساز خواهد بود. به علاوه تمرین در فضاهای کوچکِ بسته برای شخص نوازنده نیز مشکل ایجاد خواهد کرد.

ملاحظاتی نسبت به بلندی صدای ساز

چنانچه دغدغه سر وصدا را دارید، از ضروری ترین و پر استفاده ترین لوازم جانبی برای سازهای بادی برنجی، سوردین می‌باشد.

این وسیله با قابلیت اتصال به ساز برای تغییر کوک، کاهش بلندی صدا و یا هر دو تاثیر می گذارد. به طور خاص، سوردین های تمرین برای کاهش بلندی صدای اینگونه سازها طراحی شده و امروزه از وسایل ضروری برای شاگردان مشتاق محسوب می شوند.

لوازم جانبی سازهای بادی برنجی

به محض انتخاب ساز و تعهد به آن، با طیف گسترده ای از لوازم جانبی برای یادگیری و تجربه بهتر نوازندگی با سازتان رو به رو خواهید شد. در ادامه، با برخی از این گزینه ها آشنا خواهید شد.

دهانی سری ساز

قطعه دهانی سرساز از جمله قطعات قابل تعویض سازهای برنجی هستند و بر اساس نیاز، شیوه و علاقه نوازنده عوض می شوند.

اندازه و شکل قطعات دهانی تاثیر شگرفی بر صدای تولیدی توسط آنها دارد. به عنوان مثال قطرِ حاشیه داخلی بزرگ تر، صدای قوی تر و قطر کم تر، توانایی ساز برای اجرای اکتاوهای بالاتر را فراهم می کند.

به علاوه، طراحی این قطعه بر سهولت نوازندگی با ساز موثر است.

جنس قطعه دهانی، بر کیفیت آن تاثیرگذار است. در گذشته این قطعات تنها از برنج محکم ساخته می شدند، اما امروزه پوششی از طلا یا نقره دارند. و البته قطعات دهانی پلاستیکی نیز رایج هستند.

آبکاری های نقره این قطعات نیز متداول و مقرون به صرفه بوده و کیفیت کوک مناسبی دارند. آبکاری های طلا توانایی تولید کوک های پرتر و قوی تر را دارند، اما نگه داری از آنها سخت تر و هزینه آنها بیش تر است.

پوپیتر یا همان پایه نت

پوپیترها از دیگر ملزومات موزیسین ها هستند. چنانچه نت های شما به راحتی قابل رویت نباشند، نوازندگی ماهرانه با سازتان ممکن نیست. پوپیترها برای اطمینان از دسترسی شما به زاویه دید مناسب، حین نگه داری ساز در دستانتان در نظر گرفته شده اند.

پوپیتر یا پایه نت

نت های موسیقی

از جمله موارد مهیج در یادگیری یک ساز، انتخاب موسیقی مورد علاقه شما برای اجراست. شناخت مجموعه ایی از نت های موسیقی در ژانرهای مختلف و برای سطوح مهارتی متفاوت به انتخاب شما کمک می کند. داشتن آرشیوی از موسیقی های متفاوت، تمرین شما با سازتان را هیجان انگیز و جذاب نگه می دارد. به علاوه، خطر خستگی و دلزدگی را کاهش می دهد.

کیت نظافت و نگهداری

در ادامه تکمیل لیستی از موارد حائز اهمیت در انتخاب ساز، داشتن کیت مراقبتی مخصوص سازتان در تمیز نگه داشتن و عملکرد مطلوب آن به شما کمک خواهد کرد.

روغن ها، پارچه های تمیز کننده تنها تعداد معدودی از محتویات این کیت ها به شمار می روند.

داشتن یک بند نیز، بسته به نوع ساز شما، مفید خواهد بود. این وسیله، حمل ساز شما برای مدت طولانی را تسهیل و خطر افتادن ناگهانی آن را کاهش خواهد داد.

کیت نظافت

سخن آخر

انتخاب ساز مناسب، مطابق سلیقه شما به محض ورودتان به اولین ماجراجویی موسیقی تفاوت ایجاد خواهد کرد.

صرف زمان برای پیدا کردن موسیقی مورد علاقه و نحوه اجرا، در کنار توجه به مهارت ها و شرایط زندگی منجر به شادی در مسیر حرفه ای موسیقی خواهد شد.

خرید اقساطی سازهای بادی برنجی در فلوت شاپ