در این مقاله سعی کردیم در ابتدا به اهمیت آموزش موسیقی کودک و انتخاب بهترین متد آموزش موسیقی به کودکان بپردازیم. سپس به طور کامل شرح دادیم که ارف چیست و کودکان در دورههای آموزش موسیقی با روش ارف، چگونه با موسیقی آشنا میشوند و رشد میکنند.
در طول تاریخ همواره اثرات موسیقی بر روح و روان و عملکرد مغز انسانها اثبات شده است. بسیاری از موسیقیدانان و محققان همواره به فراگیری موسیقی تاکید داشتهاند، زیرا موسیقی میتواند به رشد مغز کودک و مهارتهای زبانی وی کمک کند. از این رو شروع یادگیری موسیقی در سنین کودکی، هرگز زود نیست.
در زمینه آموزش موسیقی در سنین ابتدایی، دهها تکنیک و رویکرد برای آموزش نوازندگی و موسیقی به کودکان وجود دارد. شاید تبلیغات و عکسهای بسیاری دیدهاید که کودکان خردسال و زیر 5 سال به نوازندگان استثنائی تبدیل شدهاند. حقیقت این است با وجود اینکه این کودکان نادر هستند، اما یک نکته کلیدی در این مورد وجود دارد که کودکان میتوانند موسیقی را یاد بگیرند و زمانی که در یک سیستم آموزشی مناسب قرار گیرند، با موسیقی رشد میکنند.
در ادامه به متد آموزش موسیقی کودکان و موسیقی ارف و اینکه ارف چیست میپردازیم.
سرفصلهای مطلب :
آموزش موسیقی کودکان
در این بخش 5 روش درمورد موسیقی کودک مطرح میشود که لازم است به عنوان والدین یا معلم موسیقی از آنها آگاه باشید.
1. اشتیاق خود را نشان دهید
قبل از اینکه کودک آموزش موسیقی را شروع کند، با نشان دادن اشتیاق خود آنها را هیجانزده کنید. کودکان، دنیا و اطرافشان را خودشان انتخاب میکنند. با نشان دادن علاقه خود به موسیقی، هیجان آنها را برانگیزید. برای کودکان خود موسیقی پخش کنید و از آنها بخواهید با موسیقی همراه شوند و دست بزنند. این کار باعث ایجاد اشتیاق به موسیقی در آنها میشود.
2. موسیقی را به یک روتین تبدیل کنید
طبق تحقیقات، مغز کودکان هنگامی که در معرض موسیقی قرار میگیرد، سریعتر رشد میکند. اجازه دهید کودک در بخشی از فعالیتهای روزمره خود موسیقی گوش کند و بنوازد. با اینکار میتوانید موسیقی را به یک قسمت معمولی از زندگی وی یا یک فعالیت روزانه تبدیل کنید.
3. موسیقی را تبدیل به یک بازی کنید
تبدیل موسیقی کودک به یک سرگرمی، باعث ایجاد جذابیت برای کودکان می شود. در غیر اینصورت ممکن است در سنین بزرگسالی نسبت به موسیقی تمایلی پیدا نکنند. نکته مهم برای کودکان پیش دبستانی این است که آنان را هیجان زده و درگیر موسیقی کنید. اخیرا آموزش موسیقی از طریق بازی، به عنوان یک متد آموزش موسیقی به کودکان مطرح شده است. در بخش ارف چیست با این متد آشنا خواهید شد.
به عنوان مثال میتوانید کودکان را در ساخت یک ساز دستساز کمک کنید. برای نمونه، از او بخواهید با استفاده از جعبه و نوارهای پلاستیکی یک گیتار بسازد. سپس گیتار واقعی را به او نشان دهید تا بتواند شباهتها را ببیند. پس از آن چند آکورد بزنید تا یاد بگیرند که یک گیتار چگونه صدا تولید میکند. همچنین می توانید تعدادی از صداهای موجود در طبیعت را برای کودک خود پخش کنید و ببینید که آیا این صداها را تشخیص می دهد یا نه. این صداها میتوانند شامل ریتم دلپذیر باران یا آواز پرنده باشند. به این ترتیب با کمک بازیهای کوتاه، علاقه کودک به موسیقی را حفظ و تقویت میکنید.
4. آشفتگی به وجود آمده را بپذیرید
وقتی نوبت به آموزش موسیقی کودکان میرسد، خود را برای یک آشفتگی یا هرج و مرج کوچک آماده کنید. به خاطر داشته باشید که بچههای کوچک دوست ندارند مدت زیادی بنشینند. بنابراین گاهی اوقات مجبور میشوید برنامههای درسی که برای آنان در نظر گرفتهاید را کنار بگذارید. اگر گروهی از کودکان تحت تعلیم شما نسبت به بازی خاصی علاقه نشان دادند، شانس ابراز هیجانات خود را به آنها بدهید.
همچنین در مورد گروههای کوچکتر، اجازه دهید هر کدامشان سازی را برای خود انتخاب کنند و خودشان یک گروه کوچک بسازند. به این ترتیب میآموزند که سازهای مختلف باید برای ایجاد یک آهنگ کامل گرد هم آیند. اگر احساس کردید یک برنامه درسی برای اعضای گروه خسته کننده شده است، سریعا برنامه درسی دیگری را جایگزین کنید.
5. ریتم و صدا
آموزش موسیقی به کودکان همیشه نیازی به ساز ندارد. به جای آن، برای آموزش تئوری موسیقی به کودک، از آنها بخواهید از دهان خود استفاده کنند. به آنها بیاموزید که چگونه تن صدای خود را بالا و پایین بیاورند. همچنین کشیدن امواج روی کاغذ، برای نشان دادن تغییرات صدا مفید خواهد بود.
برای آموزش ریتم، مدیریت کلاس را در دست بگیرید و از آنها بخواهید از شما پیروی کنند. میتوانید آهنگهای معروف را برایشان پخش کنید تا متوجه شوند ریتم در آهنگ چیست. این درسها باعث میشود که در آینده موسیقی را بهتر و زودتر یاد بگیرند.
پس از بررسی نکات کلیدی در آموزش موسیقی کودکان، به سراغ موسیقی ارف، یکی از معروفترین متدهای آموزش موسیقی کودک میرویم.
موسیقی ارف
شاید بارها و بارها نام موسیقی ارف (orff) به گوشتان خورده باشد و این سوال برایتان پیش آمده باشد که ارف چیست؟ به طور خلاصه میتوان گفت که موسیقی ارف یک رویکرد مبتکرانه است که انواع عناصر یادگیری مانند رقص، بازیگری، آواز خواندن و استفاده از سازهای کوبهای مختلف را در خود جای داده است. شاید تنها مفهومی که پشت این روش وجود دارد، بازی باشد نه تولید صدای کامل.
کارل ارف، سازنده این متد، به قدرت ذهن کودکان و توانایی یادگیری آنها هنگام بازی اعتقاد زیادی داشت و یکی از جالبترین نظرات او مستقیما به ایده استفاده از بازی برای کمک به آموزش موسیقی کودکان اشاره دارد:
از آغاز زمان، کودکان درس خواندن را دوست نداشتند. آنها بازی را ترجیح میدهند و اگر شما به آنها علاقهمند باشید، اجازه میدهید تا در حین بازی کردن، یاد بگیرند.
در کلاسهای آموزش موسیقی کودکان که مبتنی بر موسیقی ارف هستند، همه کودکان به آهنگسازی، بداهه نوازی و استفاده از سازهای کوبهای تشویق می شوند. ایده اصلی این است که بدون نگرانی در مورد تئوری، ایدهها و برنامههای درسی از پیش تعیین شده، درگیر بازی شوند. البته همانطور که مغز کودکان با افزایش سن به بلوغ میرسد، درسها نیز پیشرفته تر میشوند، اما همواره عنصر کلیدی، بازی است. حقایق اصلی درباره موسیقی ارف عبارتند از :
- موسیقی ارف طی سالهای 1920 تا 1930 توسط آهنگساز آلمانی، کارل ارف ساخته شد
- از ریتم و حرکت به عنوان دو عنصر اصلی آموزش استفاده می شود
- همه عناصر بازی در این متد آموزش موسیقی به کودکان، گنجانده شده است
- از رقص، آواز، نمایش و حرکت استفاده میکند
- به معلمان موسیقی کودک اجازه میدهد تا خودشان برنامههای درسی مورد نظرشان را تهیه کنند
- از سازهای کوبهای مختلف استفاده می کند
پس از توضیح در مورد اینکه ارف چیست، به بررسی شرایط و نحوه تدریس در کلاسهای ارف می پردازیم.
معلمان موسیقی ارف از چه سازهایی در کلاس استفاده میکنند؟
از آنجا که دروس مبتنی بر موسیقی، بر اساس ترانههای سنتی رایج و توسط دانش آموزان ساخته شده است، آلات موسیقی به سمت سازهای کوبهای (percussion) متمایل هستند. سازهای موسیقی در مرکز بسیاری از دروس قرار دارند، زیرا هر کودک، از هر سازی استفاده متفاوتی دارد و همچنین صدای متفاوتی تولید میکند.
پس از آن، آهنگسازان جوان، به خودشان واگذار میشوند تا ببینند چه نوع ملودیهایی میتوانند بسازند. این یک نمونه واقعی از یادگیری هنگام انجام دادن و تجسم یکی از مشهورترین گفتههای کارل ارف میباشد :
ابتدا تجربه کنید، سپس در مورد آن بیاندیشید.
کودکان در دورههای موسیقی ارف چه کارهایی انجام میدهند؟
مربیان در کلاس های ارف، بیشتر مانند یک نیروی کمکی عمل می کنند. آنها از کتابهای مختلفی استفاده میکنند که تعیین کننده فعالیتهای گروهی هستند. با این حال به هیچ برنامه خاصی وابسته نیستند و در حقیقت از آنان خواسته میشود که برنامههای درسی را بر اساس نیاز طراحی کنند.
معمولا مربیان به میزان کمی از کتاب ها استفاده میکنند و بیشتر تلاش میکنند تا ایدههای خود را با کلاس تطبیق دهند. بدین ترتیب روش تدریس هر کلاس، با کلاس دیگر متفاوت خواهد بود. یک نوع از تمرینهای آزادی که در کلاس انجام میشود، خواندن بخشی از یک داستان یا شعر است. پس از آن، از دانش آموزان خواسته میشود که ضمن پخش سازهای مختلف در کلاس، داستان را دوباره بخوانند. در این میان اگر کودکی مایل به نواختن ساز نیست، می تواند آن داستان یا شعر را با حالت نمایشی اجرا کند.
هدف اصلی بازی کردن، گوش دادن به متن و ترکیب آن با موسیقی، حرکات و نمایش است. در بسیاری از کلاسهای ارف ابزار اصلی تدریس، شعری است که معلم در ابتدای کلاس میخواند. سپس از همه دانش آموزان خواسته میشود که شعر را با هم بخوانند، در حالی که مربی یک ریتم ساده را برای شعر در نظر گرفته است و به تدریج آن را تند میکند. پس از اینکه همه به ریتم شعر عادت کردند، معلم ممکن است چندین دانش آموز را برای نواختن ساز انتخاب کند.
یادگیری جدی در همین نقطه اتفاق میافتد، زیرا بچهها چندین کار را به طور همزمان انجام میدهند. آنها در حال یادگیری گوش دادن به موسیقی، تغییر ریتم، مطابقت نتها با کلمات کلیدی در شعر و نحوه خواندن آنها هستند. بچهها عاشق این چالش هستند، آنها نگران اشتباه نیستند و مهمتر از همه، هنگام یادگیری تفریح میکنند.
اغلب مربیان به دانش آموزان یاد میدهند که چگونه نتهای ساده موسیقی را همراه با دیگر عناصر اصلی موسیقی مانند فرم، ریتم، بافت، ملودی و هارمونی یاد بگیرند. در روش ارف، این مفاهیم با روشهای سنتی و تجربه آموخته نمیشود. این بدان معناست که استفاده از روش به عنوان متد آموزش موسیقی به کودکان، شامل خوانندگی، نوازندگی، بازیگری، حرکت، صحبت کردن و بداهه نوازی میباشد.
اجازه دهید کودکتان با روش ارف رشد کند
در موسیقی ارف، مربیان حرفهای به کودکان کمک میکنند تا از همه مزایای آموزش موسیقی کودکان در سنین کودکی، بهره ببرند. این کلید ساخت یک حافظه بهتر، ذهن قویتر و لذت بردن از تحصیل میباشد. روش ارف دارای چند مزیت منحصر بفرد از جمله موارد زیر است:
- برای کودکان در هر سنی جذاب است
- کودکان، خود در طراحی دروس شرکت میکنند
- بسیاری از عناصر موسیقی آموزش داده میشود
- کودکان در معرض سازها، نمادها، ملودیها، ریتمها و هارمونی قرار میگیرند
در این مقاله سعی کردیم در ابتدا به اهمیت آموزش موسیقی کودک و انتخاب بهترین متد آموزش موسیقی به کودکان بپردازیم. سپس به طور کامل شرح دادیم که ارف چیست و کودکان در دورههای آموزش موسیقی با روش ارف، چگونه با موسیقی آشنا میشوند و رشد میکنند.
نویسنده : فلوت شاپ